کلاردشت در استان مازندران، با طبیعت بی‌نظیر و جاذبه‌های گردشگری و طبیعی فراوانی همچون دریاچه ولشت، جنگل ازو، علم‌کوه و تپه کلار یکی از بهترین مقاصد سفرهای طبیعتگردی کشور است. این شهر به دلیل هوای پاک و خنک و طبیعت زیبا بسیار مشهور است. فاصله آن از تهران حدود سه ساعت است و همچنین حدود یک ساعت تا دریا فاصله دارد. مسیری که برای رسیدن به دریا وجود دارد، مسیر جنگلی و زیبای جاده عباس آباد است. اکثریت مردم بومی و غیر مهاجر در کلاردشت به زبان مازندرانی صحبت می‌کنند. عده‌ای از مردم کلاردشت به زبان کردی سخن می‌گویند که از دیرباز به آن‌ها خواجه‌وند گفته می‌شود. این افراد مهاجرانی از کرمانشاه هستند.
موقعیت جغرافیایی کلاردشت
کلاردشت دشتی است که در میان دره‌ای باز و گسترده قرار گرفته است که شامل ییلاقات و آبادی‌های فراوانی می‌باشد. این شهر در ۴۸ کیلومتری مرکز شهرستان چالوس قرار دارد. همچنین حدود ۱۳۰ کیلومتر با تهران و ۱۶۰ کیلومتر با کرج فاصله دارد. خود شهر کلاردشت (مرکز شهرستان کلاردشت) دارای ۵ منطقه با نام‌های زیر است:
- رودبارک
- لاهو
- کردیچال
- ولبال
این ناحیه از سمت جنوب به کوه‌های تخت سلیمان تا حدود گردنه کندوان، از شمال به شهر عباس‌آباد (مرکز شهرستان عباس آباد) و دریای خزر، از سمت شرق به مرزن آباد چالوس (در برخی منابع گفته می‌شود که شهرستان کلاردشت دارای دو شهر با نام‌های کلاردشت و مرزن‌آباد می‌باشد، اما باید گفت که این ادعا درست نیست و طبق آخرین تقسیمات کشوری، مرزن‌آباد جزیی از شهرستان چالوس می‌باشد) و بخش کجور شهرستان نوشهر و از سمت غرب به منطقه سه هزار تنکابن محدود است. در منطقه کلاردشت ۴۵ قله با ارتفاع بیش از ۴۰۰۰ متر قرار دارد و علم‌کوه با ارتفاع ۴۸۴۵ متر، بلندترین آن‌هاست.
پیشینه
کلار به معنای شهر یا آبادی است و کلاردشت یعنی شهری که در دل دشت قرار دارد. به همین نام تپه‌ای نیز در وسط آن وجود دارد. تپه‌ای که امروز جزو آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این تپه به صورت مصنوعی ساخته شده است. به بیان دیگر خاک آن از جایی دیگر به اینجا آورده شده است. بر روی تپه آثار شهر قدیمی وجود دارد و طبق نظر باستان شناسان مرکز حکومت محلی بوده است.
کلار از شهرهای بومی و تاریخی طبرستان قدیم بوده است که نامش در منابع تاریخی سده‌های نخست اسلامی و آثار جغرافی‌نگاران به‌عنوان شهری آباد و یکی از پایگاه‌های اسپهبدان طبرستان بیان شده است.
گذشته از آن کلاردشت قدمتی ۴۰۰۰ ساله دارد. گواه این امر یافته‌هایی است که در حفاری تپه اجابیت در حدود سال ۱۳۱۰ه.ش انجام شد. جام طلایی دو شیر یکی از آثار باستانی است که در منطقه کلاردشت و در زمان پهلوی اول کشف شده است. این جام نقش برجسته دارای دو سر شیر از طرفین به جام پرچ شده است. قدمت این جام حدود ۸۰۰ سال پیش از میلاد برآورد شده است. جام طلایی کلاردشت در تهران و در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود. این جام در زمان پهلوی اول پشتوانه ملی پول ایران محسوب می‌شده است.
آب و هوای کلاردشت
وجود رشته کوه‌های البرز در کناره‌های دریای خزر موجب توقف رطوبت در دامنه‌های آن شده و باعث بارش باران فراوان در این ناحیه از شمال کشور می‌شود. بخشی از این بارندگی‌ها در ارتفاعات کلاردشت منجر به بارش برف می‌شود و به همین دلیل است که هوای کلاردشت در مقایسه با دیگر مناطق استان مازندران بسیار خنک‌تر و مطبوع‌تر است. هوا در کلاردشت مه نسبتا دائمی دارد و دمای آن در برخی از روزهای سرد زمستان به حدود ۳۰ درجه سانتی‌گراد زیر صفر می‌رسد. در شب‌های تابستان نیز گاه مردم به استفاده از لباس گرم نیاز دارند.
جنگل‌های انبوه و سرسبز، رودخانه سردآبرود، کوه‌های علم کوه و تخت سلیمان در بخش غربی، جنگل‌های عباس‌آباد در بخش شمالی، جنگل‌های بخش جنوبی، کوه‌های کم ارتفاع و روستاهای دامنه این کوه‌ها در بخش شرقی، از دیگر مشخصه‌های این منطقه است.
راه‌های ارتباطی
کلاردشت دارای دو جاده ارتباطی بسیار مهم است. جاده اول در جاده چالوس و از مرزن‌آباد، در ۲۵ کیلومتری جنوب چالوس منشعب شده و با مسیری ۲۰ کیلومتری که از میان تپه‌هایی زیبا می‌گذرد، به کلاردشت می‌رسد. جاده دوم از عباس‌آباد واقع در جاده کناره دریای خزر، در بین راه چالوس و تنکابن منشعب شده و با طول ۲۵ کیلومتر پس از گذشتن از جنگل‌های متراکم و بسیار زیبا در ناحیه مکارود به غرب کلاردشت می‌رسد.
تبدیل بخش به شهرستان
این منطقه تا سال ۱۳۸۹ (برخی منابع ۱۳۹۲) از بخش‌های شهرستان چالوس بوده است. در این سال کلاردشت به صورت مستقل یک شهرستان شد و البته شهرستان کوچکی است. به عبارت دیگر کلاردشت به تنهایی یک شهرستان است و حتی مرزن آباد نیز جزیی از آن نیست. همانطور که اشاره شد مرزن آباد یکی از بخش‌های شهرستان چالوس است. این شهرستان شامل سی محله یا روستا می‌شود که یک سوم این‌ها در حوزه شهری و مابقی در حوزه روستایی قرار دارند. این شهرستان در درجه اول یک شهر توریستی است و درآمد حاصل از آن، درآمد اول شهروندان آن است. در درجات بعدی، خدمات ساختمانی و تا حدودی دامداری و کشاورزی زمینه‌های کسب و کار این شهر نسبتا کوچک است.